De eerste afspraak met Anneke

Een zonnige julidag in 2010. Uitbundig zonlicht valt haar salon binnen door de open ramen. De Oudhollandse pakhuizen en schepen langs de kade van van de Kuipershaven in historisch Dordrecht schemeren door het groen van de bomen heen. Anneke verwelkomt me opgewekt. Een verzorgde dame op leeftijd. Ze heeft dik, golvend en kortgeknipt haar, dat slechts hier en daar een tikje grijs is, en een jeugdig rond gezicht dat licht is opgemaakt.

Anneke Knuppe

Anneke Knuppe

“Impeccable”, zoals ze zelf zou kunnen zeggen in haar mooie Engels. Ze spreekt overigens keurig Nederlands met een onmiskenbaar Brits accent. Haar hele verschijning verraadt een opvoeding in de upper middle class van de voormalige Engelse koloniën. Haar echtgenoot noemde haar niet voor niets ‘de freule’.

Een band die alleen maar sterker werd

De koffie roer ik met een zilveren lepeltje, dat zo gepoetst is dat het nieuw lijkt. Tussen tafeltjes, een bureau en een dressoir vol fotoportretten van haar familieleden valt de grote glazen vitrinekast op, waarin de chinoiseries  staan uitgestald. De Chinese collectie van haar vader:  talloze ragfijn bewerkte ivoren en jade beeldjes. Al vrij snel gaat het gesprek over China. Ze popelt om me te vertellen wat haar het meest is bijgebleven van haar tijd in China, waar ze in 1930 geboren werd. Haar ogen lichten op als ze liefdevol over haar vader spreekt, met wie de band in het jappenkamp alleen maar sterker werd. Ook de kampervaringen overheersen in haar herinnering. “Het kamp heeft me gevormd”, benadrukt ze. Daar wil ik bij een volgend bezoek wel meer over horen.

Wat bracht hem ertoe naar China te vertrekken?

Vlak voor mijn vertrek diept Anneke uit de studeerkamer, die via een wenteltrap vanuit de zitkamer te bereiken is en waar het familiearchief bewaard wordt, een map met Notities over de familie de Jongh op, drieëndertig door haar vader op doorzichtig papier getypte vellen. Het is een beschrijving van de grotere familie de Jongh, maar met name van het gezin, waarin haar vader Frans de Jongh opgroeide. Ik ben inmiddels erg nieuwsgierig geworden naar hem en zijn familie en neem de Notities mee naar huis. Wat bracht hem ertoe om naar China te vertrekken? China was geen voor de hand liggende bestemming voor Hollandse jonge mannen in die tijd. Misschien kunnen de notities mij opheldering verschaffen.